به گفته متخصصان از هر 3 زن یک زن و از هر 8 مرد یک مرد به پوکی استخوان مبتلا می‌شود. کارشناسان یکی از دلایل بروز پوکی استخوان را کاهش مصرف مواد لبنی و به‌ویژه شیر و افت کیفی این محصولات غذایی در سال‌های اخیر می‌دانند. اجرای غیردقیق و غیرعلمی مرحله اول هدفمند‌سازی یارانه نیز یکی از دلایل، دانسته شده و دیگر دلیل را کارشناسان در تحریم‌ها می‌دانند.
دلیلی که تحریم‌ها توانسته‌اند در حوزه تولید شیر تأثیر‌گذار باشند این است که در ایران تولید شیر به میزان کافی نیست و کشور از این نظر به واردات وابسته است. نادیده‌گرفتن نیاز‌های مردم در سال‌های اخیر در عرصه تولید شیر و عرضه آن نه‌تنها بالا رفتن بهای این ماده لبنی را سبب شده که همزمان نیز باعث افت کیفی آن شده است. این مسئله منجر به ابتلای افراد به بیماری‌های سوءتغذیه می‌شود. این بیماری‌ها می‌توانند شامل پوکی استخوان و کمبود ویتامین D شوند.
بنابر تعاریف ارائه شده پوکی استخوان یا استئوپروز، یک اختلال اسکلتی است که ویژگی بارز آن کاهش استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد. کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامینD و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود. در شرایط کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی، بدن این کمبود را از بافت‌های استخوانی می‌گیرد و این کار در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدنی و در نتیجه پوکی استخوان می‌شود.
همچنین با بالا رفتن سن تخریب بافت استخوانی بیش از ساخت آن انجام می‌شود و با گذشت زمان و در دوران کهنسالی این عارضه بروز می‌کند. در ایران نیز پوکی استخوان دلایل مختلفی دارد. به گفته دکتر سیدمسعود کیمیاگر متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ازجمله دلایل پوکی استخوان کمبود دریافت کلسیم، نرسیدن ویتامین D در هوای آلوده یا هوایی که در آن ریزگرد وجود دارد، است.
در هوای آلوده به‌طور طبیعی نور خورشید به‌طور کامل به بدن نمی‌تابد، ویتامین D بر اثر تابش نور خورشید به بدن در داخل پوست بدن ساخته می‌شود. زندگی در محیط‌های آپارتمانی به همراه آلودگی هوا، رسیدن نور خورشید به بدن را محدود کرده است. در کشور ما مردم به حد کافی لبنیات مصرف نمی‌کنند تا به واسطه آن میزان کافی کلسیم به بدن برسد. عوامل دیگری نظیر مصرف کم‌میوه و سبزی نیز در این میان دخالت دارد؛ به‌عبارتی درصورت مصرف ناکافی میوه و سبزیجات نیز افراد می‌توانند در معرض خطر پوکی استخوان قرار بگیرند، درحالی‌که در سال‌های اخیر افزایش کم‌سابقه بهای شیر باعث شده تا مصرف شیر نسبت به سابق در ایران به‌طور محسوسی کاهش یابد، برخی از کارشناسان این پدیده را منحصر به سال‌های اخیر نمی‌دانند.
به اعتقاد دکتر کیمیاگر مصرف کم شیر در ایران به تنهایی مربوط به زمان حاضر نمی‌شود، در گذشته هم که شیر یارانه‌ای ارائه می‌شد، مردم کم شیر مصرف می‌کردند. سرانه مصرف شیر درواقع همیشه در کشور پایین بوده است. بنابراین همواره بسیاری از مردم ایران به‌ویژه بانوان به‌طور بالقوه در معرض ابتلا به بیماری پوکی استخوان قرار داشتند. یک مقدار آن بازمی‌گردد به اینکه شیر در کشور با نرخ مناسب عرضه نمی‌شود. یکی از دلایل پایین بودن میزان مصرف شیر در ایران نیز در این نهفته است که شاید مردم نسبت به فرهنگ مصرف شیر بی‌اطلاع هستند.
البته حذف یارانه‌های شیر نیز مزید بر علت شده است. اکنون که یارانه‌ها نقدی شده است این احتمال وجود دارد که پول دریافتی صرف خرید شیر نشود. به گفته دکتر پاتریشیا خشایار، دبیر مرکز تحقیقات استئوپروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، پوکی استخوان یا استئوپروز در هر دو جنس مشاهده می‌شود ولی در زنان به‌خصوص در سنین بعد از یائسگی شایع‌تر است. کاهش تراکم استخوان منجر به بروز پوکی استخوان می‌شود. در اثر چنین تغییری، استخوان ضعیف شده و با کوچک‌ترین ضربه دچار شکستگی می‌شود. ستون فقرات، ران، لگن، مچ دست و انتهای ساعد از مناطق استخوانی هستند که بیشتر دچار شکستگی میشوند. بهترین زمان برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی است، گفت: به‌طور کلی زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا میشوند.
در این دوران به‌علت کاهش هورمون‌های زنانگی احتمال بروز پوکی استخوان افزایش می‌یابد. از دیگر علل می‌توان به کوچک و ظریف‌بودن استخوان‌های خانم‌ها نسبت به استخوان آقایان و همچنین تراکم استخوان بیشتر مردان نسبت به زنان اشاره کرد. یکی از راهکارهایی که کارشناسان برای پیشگیری از بروز پوکی‌استخوان پیشنهاد می‌کنند این است که شیر و مواد لبنی از نظر اقتصادی و فیزیکی باید به سهولت در دسترس مردم قرار گیرد. لبنیات برای افرادی که در سنین رشد قرار دارند، از اهمیت حیاتی برخوردار است. شاید بتوان از طریق توزیع فرآورده‌های لبنی در مدارس نیاز به کلسیم در افرادی را که در سن رشد قرار دارند، تأمین کرد.
